Μιχάλης Καλιοντζίδης (2008): Η Λύρα του Πόντου. Αθήνα-Άρτα: Fagottobooks-Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής, ΤΕΙ Ηπείρου
Η μουσική παράδοση του Πόντου είναι τόσο ιδιαίτερη, ώστε και οι πιο αδαείς αναγνωρίζουν εκ του μακρόθεν την τυπολογία της. Και επειδή η παρουσία του ποντιακού στοιχείου στην νεοελληνική κοινωνία είναι έντονη, η εν λόγω παράδοση είναι σχεδόν οικεία σε όλους. Ωστόσο η βαθύτερη ταυτότητά της παραμένει ουσιαστικά άγνωστη, προσπελάσιμη μόνο από τους μυημένους, που με επιμονή και αφοσίωση προσηλώνονται σε αυτήν με την θρησκευτική ευλάβεια που τους κρατάει δεμένους στο άρμα μιας μακράς και επώδυνης ιστορικής μνήμης.
Ο τόπος της ποντιακής μουσικής λοιπόν αποτελεί χώρα προς ανακάλυψη, και προς την κατεύθυνση αυτή συντάχθηκε το παρόν βιβλίο. Πρόκειται για μια μελέτη πάνω στο πιο εμβληματικό από τα σύμβολα της ποντιακής μουσικής, τη λύρα, που διερευνάται εδώ σε όλο το φάσμα της υπόστασής της, από την οργανολογία και την τεχνική μέχρι το ρεπερτόριο και το λειτουργικό της ρόλο μέσα σε μια ζωντανή ακόμα παράδοση. Η συγγραφή της δεν ακολουθεί τα συνήθη μονοπάτια της αποστασιοποιημένης επιστημονικής έρευνας, αλλά προέρχεται από έναν από τους πιο δραστήριους φορείς της ποντιακής μουσικής παράδοσης, τον λυράρη Μιχάλη Καλιοντζίδη, που καταθέτει στον τόμο αυτό όλη την πολύχρονη και πολυσχιδή βιωματική του εμπειρία. Από το 1987 καταγίνεται με τη συλλογή και τη σύνθεση του τόμου που εκδίδεται με τη φροντίδα του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου. Η τέχνη του, όπως του παραδόθηκε και όπως ο ίδιος την ανάδειξε με το έργο του, αφορά όχι μόνο όσους σπουδάζουν την ποντιακή λύρα, αλλά όλους όσους εξερευνούν τα ιδιαίτερα μονοπάτια των μουσικών παραδόσεων του ελλαδικού χώρου.
Διαβάστε ένα απόσπασμα του βιβλίου εδώ